Τι επιβάλλεται να γνωρίζει σήμερα ο τελικός καταναλωτής, είτε είναι εταιρικός, είτε οικιακός χρήστης, αλλά και ο νόμιμος εγκαταστάτης για την τοποθέτηση καμερών και ευρύτερα ολοκληρωμένου συστήματος βίντεο-επιτήρησης
Εισαγωγή:
Ο νόμος υπ’ αριθ. 3707/2008, ορίζει πως μια από τις υπηρεσίες που παρέχουν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ασφαλείας, ατομικές ή εταιρικές, άρθρο 1.1.θ. είναι και η εγκατάσταση, συντήρηση και παρακολούθηση λειτουργίας μηχανημάτων και συστημάτων ασφαλείας και συναγερμού, πλην αυτών που τοποθετούνται σε αυτοκίνητο. Αυτό το εδάφιο περιλαμβάνει και την εγκατάσταση των καμερών. Στην αγορά οι κάμερες παρουσιάζονται ως κάμερες παρακολούθησης ή κάμερες ασφαλείας.
Εμπορική προσέγγιση
Ο καταναλωτής όταν απευθύνεται στον εγκαταστάτη, δικαιολογεί τη ζήτηση των καμερών για να «βλέπω το χώρο μου», «να ξέρω τι γίνεται στο χώρο μου», «αν έρθει από εκεί ο κλέφτης να τον δω», «λείπουν πράγματα», «κλέψανε τον γείτονα», «να παρακολουθώ τα πάντα, ποιος μπήκε, ποιος βγήκε», Αρχικά επιδιώκει να καλύψει την περιέργεια του, που πολλές φορές παίρνει ηδονοβλεπτικές διαστάσεις, «αρκεί να δω τον κλεφτή». Στην ουσία θα έπρεπε να τον απασχολεί η ασφάλεια του και όχι «θέλω τέσσερις κάμερες wifi, δύο μπροστά και δύο πίσω». Η επιδίωξη του θα πρέπει να είναι το πως θα πάρει μια ολοκληρωμένη λύση ασφαλείας από τον νόμιμο εγκαταστάτη και όχι μεμονωμένα προϊόντα.
Το ευρωπαϊκό πρότυπο για την ασφάλεια ΕΝ 50131 δεν κάνει καμία αναφορά στις κάμερες. Ο συναγερμός είναι αυτός που μας ενημερώνει για την παραβίαση της περιμέτρου του χώρου μας και την διείσδυση σε αυτόν. Οι κάμερες απλώς επαληθεύουν το γεγονός.
Από τις πρώτες υπηρεσίες που παρείχαμε σε καταναλωτές με κάμερες ήταν η βίντεο περιπολία. Στα συμφωνηθέντα χρονικά διαστήματα «μπαίναμε» στις κάμερες του πελάτη και κάναμε έναν οπτικό έλεγχο για το «όλα καλώς» στο χώρο. Η επόμενη υπηρεσία ήταν η βίντεο φύλαξη και ηχητική αποτροπή. Τοποθετούσαμε κάμερες με δυνατότητα ανίχνευση κίνησης στον προς φύλαξη χώρο, ήμασταν συνδεμένοι on line συνέχεια και στον εντοπισμό κίνησης ο χειρίστης έκανε με την χρήση μεγαφωνικής εγκατάστασης ηχητική αποτροπή.
Η σημερινή τεχνολογία μας έχει δώσει κάμερες ip με δυνατότητες βίντεο ανάλυσης, αναγνώρισης αντικειμένων – ανθρώπων. (ανίχνευση, παρατήρηση, αναγνώριση και εντοπισμός) καθώς και διαχείριση πολλών σεναρίων. Επίσης θερμικές κάμερες για εφαρμογές περιμετρικής προστασίας αλλά και εντοπισμού φωτιάς. Όλα τα παραπάνω όμως συμπληρωματικά σε ένα σύστημα συναγερμού, για την παραλαβή και την διαχείριση του σήματος alarm από έναν κεντρικό σταθμό λήψης σημάτων συναγερμού.
Από την ειδησιογραφία έχουμε καταγράψει πολλά παραδείγματα όπου σε χώρους χωρίς συναγερμό, οι διαρρήκτες αγνοήσαν τις κάμερες ή τις κατάστρεψαν ή φορούσαν κουκούλες ή απλώς κατέβασαν τον γενικό διακόπτη του ρεύματος με αποτέλεσμα να μην «γράφουν οι κάμερες». Κάνοντας αναζήτηση στο διαδίκτυο θα βρείτε πολλά βίντεο που διαρρήκτες χαιρετάνε στην κάμερα.
Είναι εφικτή η αναγνώριση του δράστη από τις κάμερες;
Η επιθυμία του πελάτη «να δω τον δράστη» περικλείει και την πεποίθηση του πως αν το δει θα μπορέσει αρχικά να τον συλλάβει και τελικά να τον καταδικάσει. Δεν αρκεί όμως για τα παραπάνω. Ακόμη και αν δεν έβγαλε εκτός λειτουργίας τις κάμερες, δεν έχει αλλοιώσει τα χαρακτηριστικά του, φορώντας περούκα, μάσκα, καπέλο, γυαλιά ή έχει πλήρως μεταμφιεστεί και εμφανίζεται με το πρόσωπο του ολοκάθαρο στις κάμερες, αρκεί ο δράστης να ισχυριστεί πως δεν είναι αυτός που έχουν καταγράψει οι κάμερες αλλά κάποιος που τον μοιάζει.
Δεν είναι δακτυλικό αποτύπωμα που η ανεύρεση του σε ένα σταθερό σημείο μετά από αναζήτηση σε βάση δεδομένων θα μας οδηγεί στον δράστη. Οι αρχές εκμεταλλεύονται το υλικό από τις κάμερες για την προανάκριση και στην πιθανότητα απόσπασης ομολογίας από τον δράστη. Ειδάλλως η τοποθέτηση του σε ένα περιβάλλον εγκλήματος γίνεται με την εύρεση γενετικού υλικού dna και όχι με την απεικόνιση της κάμερας.
Απόφαση 194/2012 – Σύστημα εισόδου-εξόδου πελατών από υποκαταστήματα τράπεζας
Αντιγράφοντας περιληπτικά από την απόφαση: «Η διαδικασία για να εισέλθει κάποιος στο κατάστημα της τράπεζας έχει ως εξής: Το κοινό εισέρχεται στην καμπίνα ασφαλείας μόνο όταν αυτή είναι ελεύθερη (δεν βρίσκεται άλλο πρόσωπο στο εσωτερικό της και οι δύο θύρες είναι κλειστές), γεγονός που υποδεικνύεται από την πράσινη ένδειξη στη λυχνία εισόδου. Με την είσοδο στο εσωτερικό της καμπίνας και με τις προϋποθέσεις ότι α) έχει κλείσει η θύρα και β) το πρόσωπο στέκεται στο κέντρο της καμπίνας και κοιτάζει προς την κατεύθυνση της κάμερας, λαμβάνεται ψηφιακή φωτογραφία του. Για το σκοπό αυτό δίδονται και ηχητικές οδηγίες. Το λογισμικό του συστήματος επεξεργάζεται τη φωτογραφία και αν το αποτέλεσμα αυτής της αυτοματοποιημένης επεξεργασίας είναι ότι η φωτογραφία που έχει ληφθεί είναι συμβατή με τα σχήματα χαρακτηριστικών προσώπου (δηλαδή ο άνθρωπος που βρίσκεται στην καμπίνα δεν φοράει κράνος, μάσκα, μαύρα γυαλιά, μαντήλια που να καλύπτουν το πρόσωπο κτλ), επιτρέπεται η είσοδος στην τράπεζα μέσω της δεύτερης πόρτας, γεγονός που επιβεβαιώνεται από έναν χαρακτηριστικό ήχο και από την πράσινη ένδειξη στη λυχνία εισόδου. Η επεξεργασία αυτή διαρκεί πολύ μικρό χρονικό διάστημα, της τάξης του ενός δευτερολέπτου. Σε περίπτωση που το σύστημα δεν επιτρέψει την είσοδο, όταν δηλαδή από την πραγματοποιηθείσα επεξεργασία προκύπτει ότι δεν είναι συμβατά τα χαρακτηριστικά του προσώπου, η θύρα μπορεί να ανοίξει μόνο με ανθρώπινη παρέμβαση, από υπάλληλο της τράπεζας που βρίσκεται στο εσωτερικό του καταστήματος.
Το σύστημα χρησιμοποιεί λογισμικό που πραγματοποιεί ελέγχους βασισμένους στα χαρακτηριστικά της γεωμετρίας του ανθρώπινου προσώπου, όπως την απόσταση των δύο οφθαλμών, την παρουσία μύτης, ελάχιστο ή μέγιστο μέγεθος κεφαλής κλπ. Τα χαρακτηριστικά αυτά συγκρίνονται με σύνολα προτύπων χαρακτηριστικών, όπως αυτά έχουν εξαχθεί από σύνολα πρότυπων ψηφιακών εικόνων προσώπων. Αναφέρεται ότι χρησιμοποιούνται οι βάσεις δεδομένων προτύπων προσώπων FERET και XM2VTSDΒ.»
Απόφαση 17/2014 Βιοταυτότητα και «Βιομετρική Υπογραφή»
Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) έδωσε άδεια στο Κέντρο Μελετών Ασφαλείας (ΚΕΜΕΑ) και στην εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφαλείας G4S TELEMATIX ΑΕ, εταίροι στο χρηματοδοτούμενο από το ΕΣΠΑ έργο ΒΙΟΤΑΥΤΟΤΗΤΑ (Ασφαλείς και Ανακλήσιμες Βιομετρικές Ταυτότητες για Χρήση σε Περιβάλλοντα Διάχυτης Νοημοσύνης) για τη λειτουργία δύο πιλοτικών εφαρμογών πειραματικού βιομετρικού συστήματος ελέγχου πρόσβασης σε εγκαταστάσεις αποκλειστικά για ερευνητικό σκοπό και για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
Αντιγράφοντας από την απόφαση, το έργο ΒΙΟΤΑΥΤΟΤΗΤΑ στοχεύει στην ανάπτυξη μίας μεθόδου πολυτροπικής (multimodal) βιομετρίας, η οποία στηρίζεται στο συνδυασμό βιομετρικών δεδομένων που εξάγονται μέσω πολλαπλών φυσικών χαρακτηριστικών του ατόμου, καθώς και χαρακτηριστικών που σχετίζονται με τη συμπεριφορά του ή/και τις αντιδράσεις του σε συγκεκριμένα εξωτερικά ερεθίσματα («συμπεριφορικά» χαρακτηριστικά). Ειδικότερα, η τελική «βιομετρική υπογραφή» του ατόμου παράγεται βάσει των στατικών και δυναμικών χαρακτηριστικών του προσώπου (π.χ. μορφασμοί, γκριμάτσες), του τρόπου βαδίσματος, καθώς και φυσικών ή άλλων χαρακτηριστικών που σχετίζονται με την εξωτερική του εμφάνιση (π.χ. ύψος, βάρος, χρώμα ματιών, χρώμα μαλλιών, μουστάκι, γυαλιά, κλπ). Η παραπάνω μέθοδος εξετάζεται πειραματικά ως εναλλακτική/συμπληρωματική των συνήθων βιομετρικών πρακτικών (π.χ. βάσει δακτυλοσκόπησης, ιριδοσκόπησης ή γεωμετρίας προσώπου) με στόχο την αποδοτικότερη και ακριβέστερη εξαγωγή και χρήση βιομετρικών δεδομένων κατά την χρήση τους ιδίως σε συστήματα ελέγχου πρόσβασης σε κρίσιμες εγκαταστάσεις με ιδιαίτερα υψηλές απαιτήσεις ασφαλείας.
Παραπάνω καταγράψαμε δύο μόνο περιπτώσεις που η εξέλιξη της τεχνολογίας τους θα μας βοηθούσε στην αναγνώριση του δράστη από τις κάμερες και την τοποθέτηση του σε μια σκηνή εγκλήματος.
Τεχνολογικά λοιπόν υφίσταται η δυνατότητα αλλά απαιτείται νομική και πολιτική βούληση για την δημιουργία του πλαισίου όπου θα είναι εφικτή η αναγνώριση του δράση από τις κάμερες.
Βασίλης Νικολάου
Managing Director
